LaBBlog: Wereld Aids Dag
Eind jaren ‘70, nu bijna 50 jaar geleden raakte de medische wereld in de ban van een verontrustende nieuwe ziekte. Vooral in de Verenigde Staten (VS) stierven gezonde jonge mannen aan infecties en tumoren die daarvoor alleen gezien werden bij mensen met een ernstige immuunstoornis. De oorzaak van de ziekte werd een paar jaar later tegelijk door Amerikaanse en Franse onderzoekers ontdekt, een virus dat later de naam ‘hiv’ kreeg. Dat staat voor humaan immunodeficiëntievirus. Het virus breekt geleidelijk de natuurlijke weerstand tegen infecties af, dan krijg je aids (Acquired Immune Deficiency Syndrome). Aids was aanvankelijk een snel dodelijke ziekte.
In de westerse wereld raakten vooral mannen die seks hadden met mannen, intraveneuze drugsgebruikers en mensen na een bloedtransfusie besmet. Maar in Afrika sloeg de ziekte ook massaal toe onder jonge heteroseksuele vrouwen en mannen. Het virus verspreidt zich vooral bij seksueel verkeer, aids is dus een soa (seksueel overdraagbare aandoening). Naast seksuele onthouding bleek het condoom een efficiënte manier om infectie te voorkomen. Het begrip “veilige seks” stamt uit deze tijd.
Na besmetting met hiv, raak je het virus nooit meer kwijt. Gelukkig bleek het wel met medicijnen te remmen. Tien jaar na de ontdekking van het virus kwamen de eerste, nog gebrekkige virusremmers. Nog tien jaar later, was een doorbraak in de behandeling, de combinatietherapie, ook wel ‘HAART’ (highly active antiretroviral therapy) genoemd, met meerdere hivremmers tegelijk. Sindsdien kan na hivbesmetting, aids worden voorkomen. Patiënten zijn niet meer besmettelijk en hebben een normale levensverwachting, mits je altijd je medicijnen blijft slikken.
Dat is de situatie in Nederland, in Nederland leven nu zo’n 26.000 mensen met hiv. 24.500 weten dat al, zij worden behandeld en hun infectie is onder controle. Maar naar schatting weten vijftienhonderd mensen nog niet dat ze met hiv besmet zijn. Zij kunnen nog aids krijgen en andere personen besmetten. Jaarlijks wordt bij ongeveer vijfhonderd personen een nieuwe besmetting ontdekt.
Bij Certe testen we bloed op hivbesmetting, dit gebeurt met serologisch onderzoek. Alle zwangere vrouwen worden in Nederland standaard op onder andere hiv getest. Daarnaast is hiv-serologie zinvol bij mensen die risico hebben gelopen op besmetting en bij onbegrepen infecties. Voor hiv behandeling is diagnostiek van Certe ook belangrijk. We kunnen de hoeveelheid virus in het bloed meten, als de behandeling aanslaat daalt het aantal virussen onder de detectiedrempel.
Wereldwijd is aids nog een groot probleem. Jaarlijks raken nog steeds 1,5 miljoen mensen besmet, al is dat veel minder dan in de piek van de epidemie in 1996 toen er 3,5 miljoen besmettingen waren. Door virusremmers is ook de sterfte fors gedaald van twee miljoen per jaar, naar nu ruim een half miljoen.
Aandacht voor de aidsproblematiek is dus nog steeds nodig. Sinds 1988 hebben we daarvoor jaarlijks op 1 december Wereld Aids Dag. Ook in Nederland zijn er dan bijeenkomsten waar onder andere patiënten, behandelaars en wetenschappers bijeenkomen die zich voor de bestrijding van de ziekte blijven inzetten.
Meer weten?